Thiên văn học & Nghệ thuật

Thiên văn học & Nghệ thuật

Người yêu thiên văn học không phải là người đơn giản chỉ thích ngắm những đốm sáng vô nghĩa trên trời mà chẳng muốn tìm hiểu thêm về bản chất của chúng. Đó có thể chỉ là những tên ngôn tình lãng nhách, hoặc những nhà văn thơ nghệ sĩ say sưa với sắc đẹp lộng lẫy của thiên nhiên.

Thiên văn học cũng có vẻ đẹp của nó, nhưng vẻ đẹp ấy không giống như khả năng quan sát của những người nghệ sĩ, người nghệ sĩ chỉ thấy được vẻ đẹp bề mặt của thiên nhiên rồi mượn chúng để đi sâu vào tâm hồn hoặc liên tưởng tới ý nghĩa cuộc sống, quan điểm sống cuộc đời, tô thêm sắc cho tác phẩm nghệ thuật của họ.

Còn thiên văn học không chỉ dừng lại ở vẻ đẹp bề mặt mà đi sâu vào bản chất của nó, khám phá ra những quy luật của nó, tìm hiểu nguyên nhân của nó.

Thiên văn học xuất hiện từ rất lâu rồi, từ khi mà người ta đã biết quan sát các vì tinh tú trên bầu trời đồng thời ghi chép lại vị trí xuất hiện, và chu kì xuất hiện xuất hiện của chúng. Vào thời đó, thiên văn được hiểu là những gì diễn ra trên vòm trời mà thôi. Bây giờ ta gọi đó là thiên văn học cổ điển. Sau này khi mà người ta đã biết Trái Đất quay quanh Mặt Trời, người ta cũng hiểu các vì sao nằm trên đường Hoàng Đạo và thay đổi vị trí thường xuyên thực ra là các hành tinh trong Hệ Mặt Trời, còn các ngôi sao được xem là hằng tinh thực ra là các ngôi sao xa xôi nằm ngoài Thái Dương Hệ, và thế là thiên văn hiện đại ra đời, kèm theo các ngành khoa học vũ trụ, vật lý thiên văn đi sâu vào nghiên cứu và tìm hiểu nguyên nhân nào khiến các hành tinh quay quanh Mặt Trời, nguyên nhân nào khiến các ngôi sao tự phát sáng, Mặt Trời và các ngôi sao hoạt động như thế thế nào, làm sao để phát sáng?,...vv

Thiên văn học hiện đại có làm mất đi vẻ đẹp thơ mộng trong con mắt người nghệ sĩ?

Người ta thường bảo "nghệ thuật là ánh trăng lừa dối", nếu như người nghệ sĩ trông thấy ánh sáng "ông giăng" đẹp biết bao, tinh túy biết bao thì Nel Amstrong lại bảo: "nó chỉ là cục đá khổng lồ màu xám phản chiếu ánh sáng từ Mặt Trời mà thôi".

Nhưng không vì lý do đó mà người nghệ sĩ phải thất vọng, vốn dĩ người nghệ sĩ chỉ mượn vẻ đẹp thiên nhiên để nói lên cái cốt lõi là vẻ đẹp tâm hồn, cùng với các quan điểm sống ý nghĩa cuộc sống dưới con mắt của tác giả. Vậy nên bản chất sự thật của thiên nhiên hay đứng sau vẻ đẹp của thiên nhiên âu cũng chỉ là những mục tiêu của khoa học, không thuộc phạm trù của nghệ thuật. Người nghệ sĩ không cần buồn, không cần thất vọng đâu.

Hoàng Chay - 28/11/2017